Архиепископ Охридски и Македонски Стефан (слово изречено на празникот на светите апостоли Петар и Павле) Храмовите - небесни двери на земјата Со чинот на малото осветување на обновениот олтар со престолот и новиот иконостас и со отслуженава Света Литургија, молитвено ја одбележуваме 100 годишнината од осветувањето на овој велелепен храм, воедно чествувајќи го и празникот на патроните на Кичево и на овој крај - св. првопрестолни апостоли Петар и Павле. Но, за да ја разбереме смислата и улогата на овој кичевски храм, и на сите наши храмови, би сакал да кажам збор - два за историјата и за местото на храмот, воопшто, во духовната историја на народите, како и за историјата на храмот по македонската земја. Имено, кај Евреите, скинијата била најстарото јавно место за молитва, која му претходела на храмот, подигнат од царот Соломон на околу 10 века пред Христа. Тој Соломонов, уште познат и како Ерусалимски храм, опстојувал сé до 70-та година по Христа, кога бил урнат од Римјаните, а пред тоа бил двапати обновуван, во времето на Зоровавел (520г.пр Хр) и во времето на Ирод (37-5 пр Хр). Во Светото Писмо и во црковната терминологија, храмот се именува и како дом Божји, и како дом Господен, и како Царска палата, и како Црква, и како синод односно собор, и како дом за молитва, и како трпеза и сл. За првите храмови на македонската земја нема податоци. Веројатно, домовите на првите христијани биле и први храмови (каков што бил домот на тештата на свети ап. Петар во Капернаум, и за таков може да се смета и домот на Лидија од Тиатир, која што св. Павле ја покрстил и таа е првата христијанка во Европа, каде апостолот, заедно со сопатниците престојувал и каде, покрај проповедта за Евангелието, се вршеле и свети богослужби). Свети апостол Павле своето послание до Филипјаните го адресирал до сите свети во Исуса што се во Филипи со епископите и ѓаконите (Фил 1.1), а и двете посланија до солуњаните ги испратил "до солунската Црква", која, како христијанска заедница имала и таен дом за молитва, а можеби и катакомба. Но, како и да било, во тие години сето тоа функционирало во најголема тајност, заради строгата забрана на христијанската религија. |